Vredespaleis

Europees Erfgoedlabel

Nieuwsbericht | 07-04-2013

Het Vredespaleis ontvangt op 8 april het Europees Erfgoed Label in Brussel.

Europees Erfgoed Label voor het Vredespaleis

De Europese Commissie heeft het Vredespaleis aangewezen als belangrijke plaats van herinnering voor Europa. Geworteld in de geschiedenis en tradities van Europa, ontstond het Vredespaleis uit de wens om internationale conflicten te beslechten met behulp van het recht. Het Vredespaleis is de belichaming van de waarden van vrede en gerechtigheid. De internationale gerechtshoven in het Vredespaleis geven dagelijks vorm en inhoud aan deze leidende gedachte.

In de afgelopen 100 jaar is het Vredespaleis een wereldwijd symbool van vrede en recht geworden. In een wereld waarin gewapend geweld nog steeds aan de orde van de dag, is het van belang om aan eenieder onder de aandacht te brengen dat conflicten ook vreedzaam kunnen worden opgelost.

Vredesbeweging

Na vele bloedige eeuwen die Europa keer op keer verscheurden, bloeide in de tweede helft van de 19e eeuw het vredesideaal als nooit te voren; in Europa waren zeker honderd vredesorganisaties actief en er ontstond een grote vredesbeweging die werd gevoed door bekende schrijvers en pacifisten zoals Leo Tolstoi, Bertha von Suttner, Henri Dunant en Alfred Nobel. De politieke spanningen tijdens de wapenwedloop aan het eind van de 19e eeuw wakkerden de populariteit van deze wijdverspreide vredesbeweging alleen nog maar aan.

Vredesconferenties

Het initiatief van de Russische Tsaar Nicolaas II om een Internationale Vredesconferentie te organiseren waar gesproken werd over ontwapening en internationale rechtspraak om geschillen op te lossen kwam precies op het juiste moment. In 1899 werden de 26 belangrijkste naties uitgenodigd om tijdens een internationale conferentie te spreken over de manieren waarop de wapenarsenalen beperkt konden worden. Onder deze 26 naties bevonden zich 20 europese landen.

De Vredesconferentie werd georganiseerd in Den Haag. Nederland stond immers met grote denkers als Desiderius Erasmus en Hugo de Groot aan de wieg van het internationale recht en Nederland had op dat moment een betrekkelijk neutrale positie in het Europese spanningsveld.

De Eerste Haagse Vredesconferentie was een groot succes vanwege de oprichting van het Permanent Hof van Arbitrage. In 1907 werd er een tweede vredesconferentie georganiseerd in Den Haag waar waar maar liefst 44 landen aan deelnamen.

Tussen de twee vredesconferenties speelde zich het wordingsproces van het Vredespaleis af, dat de zetel van het Permanent Hof van Arbitrage zou worden. In het gebouw werd ook een Bibliotheek voor Internationaal Recht gevestigd.

Tempel van de Vrede

Het was niet alleen de huisvesting van deze instanties die telde bij de totstandkoming van de “Tempel van de Vrede”, zoals Andrew Carnegie het gebouw noemde, het was een droom van de wereldvrede die toentertijd gekoesterd werd. Voor de bouw van het Vredespaleis werd een internationale architectuur competitie uitgeschreven en vele landen droegen een steentje bij aan het paleis voor de vrede. Italië schonk bijvoorbeeld een grote hoeveelheid marmer, Frankrijk doneerde schilderijen, Oostenrijk bestelde lusters voor in de hal en Duitsland doneerde een smeedijzerenhek. Zo werd het Vredespaleis een symbool van het streven naar vrede, een belichaming van de wereldwijde beste voornemens en verwachtingen.

Levend instituut van vrede en recht

Vandaag de dag zijn het Permanent Hof van Arbitrage en het Internationaal Gerechtshof – één van de hoofdorganen van de VN – als belangrijkste instellingen in het Vredespaleis gevestigd. Deze twee juridische instellingen zijn van groot belang voor het oplossen van geschillen tussen landen (IGH) en tussen landen en instellingen/bedrijven (PHA). Aan de Haagse Academie voor Internationaal Recht komen in de zomer honderden studenten van over de hele wereld studeren. De Carnegie-Stichting, de beheerder van het Vredespaleis, heeft naast het beheer van het gebouw de belangrijke taak om seminars en andere initiatieven die het vredesideaal uitdragen te organiseren.

Het Vredespaleis wordt door mensen over de hele wereld bezocht: van staatshoofden tot pacifisten, van toeristen tot demonstranten en vredesactivisten. In het Visitors Centre van het Vredespaleis worden bezoekers in hun eigen taal door middel van een multimediatentoonstelling geïnformeerd over het Vredespaleis. Ook kunnen bezoekers deelnemen aan een rondleiding door het Vredespaleis zelf. Bovendien heeft het Vredespaleis educatieve activiteiten ontwikkeld om jongeren te prikkelen en na te denken over vrede en rechtvaardigheid.

Met de toekenning van het Europese Erfgoed Label wordt opnieuw bevestigd dat het Vredespaleis het belangrijke resultaat is van het Europese vredesdenken en inmiddels wereldwijd beschouwd wordt als hét symbool van Vrede en Recht.